เรื่องเล่า ผีเสียดาย

เคยได้ยินไหมว่า ในโลกนี้มีผีเสียดาย ญี่ปุ่นขึ้นชื่อด้วยว่ามีผีแปลก ๆเยอะแยะมากมาย

ผีเสียดายก็เป็นหนึ่งในนั้น แต่ไม่ดังมากหรอกนะ เพราะไม่มีตัวตนและไม่ใช่ว่ามีลักษณะเดียว ผีเสียดายจะมีผลาย ๆแบบ

ความคิดเรื่องอาหารของชาวญี่ปุ่นอาจจะดีสำหรับบางคนและอาจจะแปลกสำหรับบางคน

การส่งต่อวัฒนธรรมความคิดเรื่องอาหารคล้าย ๆศาสนาโดยคุณพ่อคุณแม่สอนให้เด็ก ๆ

ด้วยที่ประเทศญี่ปุ่นมีภัยธรรมาชาติมาโดยตลอดซึ่งต่อให้แผ่นดินอุดมสมบูรณ์เพียงใดต้องมีช่วงเวลาแห้งแล้งหรือขาดแคลนอาหารในอดีตที่ผ่านมา

ไม่ว่าประเทศไหนก็ตาม อาหาร คือ สิ่งสำคัญต่อชีวิตของทุกคน และ สำหรับชาวญี่ปุ่นก็เช่นเดียวกัน แต่เท่าที่ผมเห็น ๆ ชาวญี่ปุ่นจะเคร่งเรื่องอาหารมากกว่าประเทศอื่น ๆ โดยไม่ได้บอกว่าผมรู้หมดทุกอย่างทุกประเทศ ผมทราบดีว่าไม่มีอะไรแน่นอนแต่ใช้ความรู้สึกส่วนตัวคิดเอง

เหตุผลที่ผมคิดเช่นนั้นเพราะผมเองถูกสอนเรื่องอาหารอย่างเคร่งมาก พวกเราหลายคนก็รู้จักดีแต่ผมก็ขอยกตัวอย่างไปก่อน

---

(1) ห้ามทานอาหารเหลือ แม้แต่ข้าวเม็ตเดียวห้ามเหลือ

มีผู้ใหญ่บางคนจะสอนเด็กว่า อันไหนที่ทานเหลือ เดี๋ยวกลางคืนมาเป็นผีนะ และผีนั้นจะมาทักว่าทำไมทานไม่หมด เสียดาย เสียดาย

ผีนั้นเรียกว่า ผีเสียดายนะ

เด็กมักจะกลัวผีกัน แต่ทานอาหารให้หมดต่อหน้าคุณพ่อคุณแม่กันได้ดี

โตแล้วผู้ใหญ่มักจะสอนว่า แม้แต่ข้าวเม็ดเดียวมีพระเจ้าต่อชีวิตพวกเรา ต้องให้เกีรยติอาหาร คือ ต้องทานให้หมด อย่าให้เหลือ

จนกว่าอาหารจะหมดบนจาน คุณพ่อคุณแม่จะเฝ้าต่อและให้กำลังใจทานต่อ ต่อให้อิ่ม ต่อให้อาหารที่คุณไม่ชอบ ยังไงก็ต้องทานให้หมด

การทานอาหารไม่ให้เหลือ เป็นการทำบุญกับอาหาร สละชีวิตให้เรา

(2) เวลาทานข้าว ต้องนั่งให้เรียบร้อย เพื่อแสดงเคาลพอาหารและคนที่ทำให้ทาน

บางทีตอนเช้ายังง่วงนอนแล้ว ทานข้าวไปหาวไปยืดตัวไป หากคุณตาคุณยายเห็น เขาจะตีเราทันทีและบอกว่าการให้เกียรติอาหารน้อยไป เวลาทานข้าวต้องให้เกีรยติอาหารด้วย อาหารทำให้เรามีชชีวิตต่อไปได้

***แล้วก็ไม่ให้เด็กทานอาหารว่างบ่อย ๆต่อให้เด็ก ๆหิวมากแค่ไหน ให้เด็ก รอทานอาหารทีเดียว เพราะอาหารว่างส่วนใหญ่จะเป็นขนมมีสารอาหารน้อยกว่าอาหารทั่วไป ให้ความสำคัญกับอาหารมากกว่าขนม เพราะฉะนั้นต้องให้เด็ก ๆอดทานขนมเพื่อทานอาหารให้มากพอและรับสารอาหารให้มากที่สุด

ไม่มีวัฒนธรรมแบบว่า "รองท้องไปก่อน"

(3) ต้องทานข้าวให้เร็ว เวลามีน้อย ต้องใช้เวลาให้คุ้มค่า

สมัยก่อนประเทศญี่ปุ่นเป็นประเทศที่ยากจนมาก ประชาชนส่วนใหญ่เป็นชาวไร่ชาวนากัน มีเวลาก็ทำนู้นทำนี่เพื่อหาเงินให้ได้ อาหารคือสิ่งสำคัญต่อชีวิตแต่ไม่ใช่ว่าจะทานแบบมีความสุขกับรสชาติและความรู้สึกไปเรื่อย ๆ ต้องทานให้เร็วและทำอย่างอื่นต่อ

(4) ไหว้อาหาร ก่อนทาน และ หลังทานเสร็จ

เพื่อขอบคุณพระเจ้าและอาหารและคนทำให้ทาน ซ้ำกับข้อ3 ด้วยที่ประเทศยากจน หรือ หาอาหาร ของทานยากมาก

ต้องรู้สึกทราบซึ้งว่า การมีอาหารให้ทานนี้ มันโชคดีมากแค่ไหน

เขาก็เลยไหว้ก่อนทาน ไหว้อาหาร ไหว้คนทำให้ทาน เช่น ชาวไร่ ชาวนา ชาวประมง หรือ คนที่รับมาแล้วทำอาหารให้ ทานเสร็จแล้วไหว้อีกครั้ง

---

พวกนี้เป็นมาพันปีจนถึงสมัยสงครามนี่แหล่ะ สมัยก่อนไม่มีที่เก็บอาหารได้เหมือนสมัยนี้ หรือ ประเทศที่มีภูเขาเยอะ ๆหาที่ดินที่ทำไร่ ทำนาก็ไม่ใช่เรื่องง่าย ๆ ข้าวสวยทำไว้เพื่อให้คนที่ระดับสูง ๆทานกัน ตัวชาวนาไม่มีวันทานข้าวสวยได้

หรือ มีภัยธรรมชาติแล้วสูญเสียทุกอย่างไปได้ในเวลาอันสั้นด้วย เพราะฉะนั้น การมีอาหารให้ทาน คือ เหมือนพระเจ้าทรงส่งมาให้เรา ต้องขอบคุณอาหารและพระเจ้า

เแต่สมัยนี้มีอาหารเต็มเมืองแล้ว ไปที่ไหนก็หาเจอได้ คุณมีเงินก็ซื้ออาหารได้ที่ทุกที่ อยากทานอะไรก็ทานได้หมด อาจทำให้คนสมัยนี้คิดเรื่องแบบนี้น้อยลงกันไปเยอะด้วยเช่นกัน

ตอนผมเด็ก ๆก็เป็นสมัยที่มีทุกอย่าง อำนวยความสะดวกก็มีครบแล้ว และชีวิตไม่เคยขาดเคลนอะไร ต้องขอบคุณคุณแม่ผมเอง แต่คุณแม่เคยสอนหลายร้อยครั้งว่า สมัยคุณแม่เด็ก ๆเป็นสมัยแพ้สงครามโลก ไม่มีอะไรเลย อาหารก็หายาก ต้องไปจับปลาที่แม่น้ำ เก็บผักตามไร่ ต่าง ๆหากินลำบากมาก

ท่านมีประสบการณ์ตรงกับชีวิต เขาก็เลยมาส่งต่อที่ลูกเช่นกัน ผมเชื่อว่า ชาวญี่ปุ่นวัยประมาณ30ยังมีความคิดเรื่องอาหารแบบนี้ไว้โดยคุณพ่อคุณแม่พวกเขาสอนไว้

บางทีผมออกไปทานอาหารตามร้านอาหารแล้วเห็นโต๊ะอื่นสั่งอาหารกันเยอะด้วยความหิวของเขาและสุดท้ายมีหลายอย่างเหลือและไม่ทานต่อ เงินก็เสียดายนะ แต่ผมถูกสอนมาแบบนี้ เห็นแล้วรู้สึกผิดกับอาหารที่เหลือไปด้วย

แต่ยังดี หลายคนก็ห่อหรือใส่ถุงกลับบ้านด้วย ให้กับคนที่บ้าน หรือ ยามที่หน้าตึก หรือ น้องเจ้าสี่ขา

ดีกว่าเหลือแล้วไม่มีใครทานเลย ผมก็ยังอบอุ่นใจไปด้วย

สมัยนี้ ในหลาย ๆประเทศมีทุกอย่างไม่ต้องดิ้นรนหาข้าวกินเลย แต่ไม่รู้วันนี้ พรุ่งนี้ มีเหตุร้ายแรงเกิดขึ้นและอดข้าวอดอาหารก็ได้ ผมก็เลยไม่เคยทานอาหารเหลือ ถือซะว่าเป็นการทำบุญกับอาหาร ไม่อยากรับเวรกรรมจากการทานอาหารเหลือแล้วอนาคตต้องอดอาหาร

จริงๆ มีอย่างอื่นๆ เยอะ แต่มันก็คล้ายกับจีนหรือไทย วัฒนธรรมในการทานอาหารทั่วๆ ไปเช่นกัน

บางคนมองว่ามันแปลกมากแต่การไหว้อาหาร มันน่ารักดีนะ

อย่าให้ผีเสียดายไปทักทายทุกคนกันนะครับ